Kim jest członek w spółdzielni mieszkaniowej? – Nr 30 (220)

Opublikowano 21 maja 2016 | Przez Czarek Meszyński

Dlaczego stawiam takie pytanie: kim jest członek w spółdzielni mieszkaniowej? Odpowiedź jest stosunkowo prosta, ponieważ od 21 lat biorę udział w obserwacji uczestniczącej w mojej spółdzielni mieszkaniowej.

By odpowiedź była pełna na tak postawione pytanie: kim jest członek w SM, proponuję dokonać porównania porządku prawnego z praktyką.

Ustawa z dnia 16 września 1982 r. Prawo spółdzielcze w art. 18 i 19 określa prawa i obowiązki członka.

PRAWA

majątek spółdzielni jest prywatną własnością jej członków,
uczestniczyć w walnym zgromadzeniu,
wybierać i być wybranym do organów spółdzielni,
zanajomić się z niektórymi dokumentami.
udział w nadwyżce bilansowej.

OBOWIĄZKI

przestrzegać przepisów prawa,
dbania o dobro i rozwój spółdzielni,
wniesienie wpisowego i udziałów,
w pokrywaniu strat do wysokości udziałów
prawa i obowiązki wynikające z członkostwa w spółdzielni są dla wszystkich członków równe.

Ustawa z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych doprecyzowuje prawa i obowiązki członka:

PRAWA

udział w pożytkach,
zgłaszać projekty uchwał i poprawki do nich,
żądać przeniesienia własności lokalu,
ma prawo do otrzymania kopii dokumentów z katalogu enumeratywnego (katalog zamknięty).

OBOWIĄZKI

uczestniczyć w pokrywaniu kosztów związanych z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości w częściach przypadających na jego lokal, eksploatację i utrzymanie mienia spółdzielni,
udostępnić lokal w razie awarii.

Dwie ustawy spółdzielcze określają zarówno prawa jak i obowiązki wynikające z członkostwa w spółdzielni mieszkaniowej.

Ku mojemu zaskoczeniu największe uprawnienia daje członkom spółdzielni ustawa z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości. W myśl przepisu zawartego w art. 3 ust. 1 pkt 7 Ilekroć w ustawie jest mowa o: organie zatwierdzającym – rozumie się przez to organ, który zgodnie z obowiązującymi jednostkę przepisami prawa, statutem, umową lub na mocy prawa własności jest uprawniony do zatwierdzenia sprawozdania finansowego jednostki. W przypadku spółki osobowej, z wyjątkiem spółki komandytowo-akcyjnej, oraz spółki cywilnej przez organ zatwierdzający rozumie się jej wspólników.

Spółdzielnia mieszkaniowa jako osoba prawna stosuje przepisy z ustawy o rachunkowości. Sprawozdania finansowe i z działaności są zatwierdzane przez najwyższy organ w spółdzielni tj. przez walne zgromadzenie członków. Przez analogię do spółek można o członkach powiedzieć, że są wspólnikami czyli współwłaścicielami spółdzielni. Niestety członkowie rzadko korzystają z tych uprawnień i głosują jak większość członków. Ma tu zastosowanie społeczny dowód słuszności – zasada, według której człowiek, nie wiedząc, jaka decyzja lub jaki pogląd jest słuszny (co może zależeć od różnych czynników), podejmuje decyzje lub przyjmuje poglądy takie same, jak większość grupy. Innymi słowy uważamy, że jakieś zachowanie jest poprawne wtedy, gdy widzimy innych ludzi, którzy tak właśnie się zachowują.

Niektórzy prezesi skrzętnie wykorzystują te stadne zachowania członków podczas walnych zgromadzeń i stosują wobec nich przemoc finansową, nakładając opłaty w niezasadnej wysokości.